Իւրաքանչիւր սփիւռքահայ պէտք է իմանայ, որ ի դէմս Հայաստանի նա ունի հայրենիք, որտեղ կ'ունենայ բարեկեցիկ ապագայ. Մխիթար Հայրապետեան
«Ռամկավար Մամուլ»ի բացառիկ հարցազրոյցը ՀՀ Ազգային ժողովի 7-րդ գումարման պատգամաւոր, Գիտութեան, կրթութեան, մշակոյթի, սփիւռքի, երիտասարդութեան եւ սփորթի հարցերու մշտական յանձնաժողովի նախագահ Մխիթար Հայրապետեանի հետ:
-Պրն. Հայրապետեան, խնդրեմ հակիրճ կերպով մեր ընթերցողներուն ծանօթացնէք ձեր գլախւորած՝ Գիտութեան, կրթութեան, մշակոյթի, սփիւռքի, երիտասարդութեան եւ սփորթի հարցերու մշտական յանձնաժողովի մասին: Ձեր մէկամեայ գործունէութեան ամփոփման ժամանակ խօսած էիք երեք ոլորտային ենթայանձնաժողովներու ձեւաւորման մասին. ո՞ր ոլորտներուն կը վերաբերին այդ ենթայանձնաժողվներն ու ի՞նչ կրնաք ըսել անոնց մասին:
Գիտութեան, կրթութեան, մշակոյթի, սփիւռքի, երիտասարդութեան եւ սփորթի հարցերու մշտական յանձնաժողովի գործունէութեան շրջանակը չափազանց լայն է. յանձնաժողովն իրականացնում է իր գործունէութեան ոլորտներին վերաբերող օրէնքների նախագծերի, Ազգային ժողովի իրաւասութեան մէջ մտնող այլ հարցերի նախնական քննարկում եւ դրանց վերաբերեալ ներկայացնում է եզրակացութիւններ Ազգային ժողով, ինչպէս նաեւ իրականացնում է խորհրդարանական վերահսկողութիւն:
Յանձնաժողովի աշխատանքներն առաւել արդիւնաւէտ եւ նպատակաուղղուած կազմակերպելու, ոլորտային օրէնսդրութեան մշակման եւ կատարելագործման նպատակով ձեւաւորեցինք երեք ենթայանձնաժողովներ՝ 1) գիտութեան եւ կրթութեան ենթայանձնաժողովը, որը գլխաւորում է Յովհաննէս Յովհաննիսեանը, 2) մշակոյթի, հայրենադարձութեան, սփիւռքի հետ կապերի, սփորթի եւ երիտասարդութեան ենթայանձնաժողովը, որը գլխաւորում է Յարութիւն Բաբայեանը եւ 3) հեռուստատեսութեան եւ ռատիոյի, մամուլի ու տեղեկատւութեան ենթայանձնաժողովը, որը ղեկավարում է Վահագն Թեւոսեանը: Ենթայանձնաժողովներն անցած մէկ տարուայ ընթացքում բազմաթիւ քննարկումներ են իրականացրել համապատասխան ոլորտներում առկայ հիմնախնդիրների եւ դրանց հնարաւոր օրէնսդրական լուծումների վերաբերեալ: Դրանից բացի, իրականացրել ենք մի շարք մարզային այցեր՝ հիմնախնդիրներին տեղում ծանօթանալու եւ դրանց հնարաւոր լուծումներն ուրուագծելու նպատակով: Աշխոյժօրէն օգտուել ենք մէկ այլ գործիքից՝ խորհրդարանական լսումների հիմնարկից. մասնաւորապէս, լսումներ ենք կազմակերպել «Բնագիտութեան բնագաւառում գիտութեան զարգացման հիմնախնդիրներն ու գիտական արդիւնքների արդիւնաւէտ օգտագործման հեռանկարները», «Գիտութեան ֆինանսաւորման հիմնախնդիրները Հայաստանում», «Կրթութեան ոլորտի բարեփոխումներն ու առաջիկայ ռազմավարական մարտահրաւէրները», «Շարժանկարի ոլորտում օրէնսդրական հնարաւոր լուծումները», «Տեսալսողական մետիածառայութիւնների ոլորտի օրէնսդրական փոփոխութիւնների վերաբերեալ» թեմաներով: Լսումների ընթացքում շահագրգիռ անձանց կողմից ներկայացուել են նշուած ոլորտներում առկայ հիմնախնդիրները, դրանց առաջացման պատճառները եւ լուծման հնարաւոր ուղիները: Յանձնաժողովը մտադիր է իրականացուած քննարկումների արդիւնքում ձեւաւորուած առաջարկութիւնների հիման վրայ հանդէս գալ համապատասխան օրէնսդրական նախաձեռնութիւններով եւ իրաւական կարգաւորում տալ տարիներ շարունակ գոյութիւն ունեցող խնդիրներին: Ներկայումս մշակման փուլում են գտնւում «Հայրենադարձութեան մասին», «Շարժանկարի մասին», «Հեռուստատեսութեան եւ ռատիոյի մասին» ՀՀ օրէնքների նախագծերը:
Միաժամանակ, տարեվերջին մեզ յաջողուեց 2020թ. պետական պիւտճէում աւելացնել գիտութեանը տրուող գումարի քանակը, ինչը, վստահ ենք, պիտի դրականօրէն ազդի Հայաստանում գիտութեան զարգացմանը: Յատկանշական է, որ պիւտճէով աւելի շատ գումար է նախատեսուած նաեւ Սփիւռքի հարցերով գլխաւոր յանձնակատարի գրասենեակի համար. մենք հաւատացած ենք, որ Հայաստան-Սփիիւռք կապերի առողջացման համար սա նշանակալի հանգամանք կը լինի:
-Տարբեր առիթներով խօսուած է Հայրենադարձութան մասին օրէնսդրութեան մշակման շուրջ: Ինչի՞ մասին է այդ օրէնսդրութիւնը, ի՞նչ կ'ընդգրկէ իր մէջ, ի՞նչ փուլի մէջ է այդ գործընթացը:
«Հայրենադարձութեան մասին» ՀՀ օրէնքի նախագծի նպատակը հայրենադարձութեան խթանման նպատակով անհրաժեշտ օրէնսդրական հիմքերի ձեւաւորումն է: Օրինագծով սահմանուելու է «հայրենադարձ» հանդիսանալու չափանիշները, հայրենադարձների իրաւունքներն ու պարտաւորութիւնները, ինչպէս նաեւ այն արտօնութիւնների շրջանակը, որը, մեր կարծիքով, խթան կը հանդիսանայ մեր հայրենակիցների ներգաղթը խրախուսելու, մայր հայրենիքում նրանց հնարաւոր դժուարութիւնները մեղմելու եւ հայաստանեան պայմաններին արագ եւ ճկուն ընդելուզումը ապահովելու համար: «Հայրենադարձութեան մասին» ՀՀ օրէնքի նախագիծը մշակման փուլում է եւ վերջնական տեսքով պատրաստ լինելուց յետոյ կը դրուի հանրային քննարկման, կը կազմակերպուեն խորհրդարանական լսումներ՝ օրինագծի մշակման գործընթացի առաւել լայն մասնակցութիւն ապահովելու նպատակով: Նշեմ, որ օրէնքի նախագծի մշակման համար ներգրաւել ենք ոլորտի լաւագոյն մասնագէտներին, հայրենադարձների եւ պետական տարբեր կառոյցների ներկայացուցիչների: Օրէնքը պիտի համապարփակ եւ ամբողջական լուծում տայ առկայ բոլոր խնդիրներին:
-Ձեր հարցազրոյցներէն մէկուն մէջ հնչեցուցած էք հետեւեալ միտքը՝ «Հայաստանը ուժեղ կը լինի, երբ Սփիւռքը ուժեղ լինի»: Ձեր կարծիքով, ինչպէ՞ս կը պատկերացնէք ուժեղ սփիւռքը:
Մենք, ի հարկէ, հասկանում ենք, որ հնարաւոր չէ հասնել ամբողջական հայրենադարձութեան: Ընդհակառակը, մեզ համար կարեւոր է հայկական ուժեղ համայնքների գոյութիւնը, դրանց բնականոն կենսագործունէութեան շարունակականութիւնը: Ուժեղ սփիւռքահայն իր ծննդավայր հանդիսացող երկրում կայացած, յաջողութեան հասած հայն է, որը կապուած է Հայաստանին, չի ձուլւում եւ ներկայացնում է «հայ» վաճառանիշը աշխարհին: Մեր խորին համոզմամբ, այս հարցում անգնահատելի մեծ աւանդ ունեն հայկական դպրոցները. այդ իսկ պատճառով մեր քաղաքական թիմն աջակցում է հայկական համայնքներում նորանոր դպրոցների բացմանը, որակեալ կրթութեան տրամադրմանը եւ Հայաստանի հետ կապերի ամրացմանը:
-Մենք խանդավառութեամբ կը հետեւինք Հայաստանի մէջ, զանազան ոլորտներու մէջ ընթացք առած բարեփոխումներուն: Կ'ուզենք ձեզմէ լսել, ի՞նչ ձեւով եւ ո՞ր ոլորտներուն մէջ սփիւռքահայութիւնը կրնայ իր ներդրումը ունենալ Հայաստանի առաջընթացին մէջ:
Սփիւռքն ունի խելացի, քաղաքական, ընկերային եւ մշակութային հզօր դրամագլուխ, որը կարող է իրացուել ցանկացած ոլորտում՝ ի նպաստ Հայաստանի զարգացման: Դրանից բացի, իւրաքանչիւր սփիւռքահայ պէտք է իմանայ, որ ի դէմս Հայաստանի նա ունի հայրենիք, որտեղ ցանկացած պահի կարող է գալ, հաստատուել եւ վստահ լինել, որ կ'ունենայ բարեկեցիկ ապագայ: Հայաստանը լոկ յուզական տարածք չէ, այն ժամանակակից պետութիւն է՝ լայն հնարաւորութիւններով, որտեղ կարող էք ներդրում կատարել եւ գումար վաստակել. արդիւնքում բոլորս էլ կը շահենք։
Սփիւռքի երիտասարդներին խրախուսելու, Հայաստանում հաստատուելու նոր հնարաւորութիւններ տալու համար դեռ 2018 թուականին, երբ ղեկավարում էի ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւնը, Կառավարութիւնը մեկնարկեց սփիւռքի երիտասարդների «ներՈւժ» ծրագիրը. ուրախութեամբ կարող ենք արձանագրել, որ այն ոչ միայն կայացաւ, այլեւ դարձաւ շարունակական եւ այս տարի եղան աւելի շատ մասնակիցներ: Իսկ «ներՈւժ» 1-ի սթարթափներն արդէն իսկ կայացել են, եւ երիտասարդ սփիւռքահայերը Հայաստանում դարձել են գործատուներ:
Դրանից բացի, ՀՀ սփիւռքի գործերի գլխաւոր յանձնակատարի գրասենեակը 2020թ. իրականացնելու է կարգաւորիչ ծրագիր, որը նախատեսում է Հայաստանի Հանրապետութեան պետական կառավարման տարբեր ոլորտների բարելաւման նպատակով ներգրաւել սփիւռքահայ արհեստավարժ մասնագէտների: Ծրագրի շրջանակներում հիմնականում սփիւռքահայ մասնագէտները կը հրաւիրուեն եւ կ'աշխատեն Հայաստանի պետական մարմիններում՝ ոլորտային հետազօտութիւնների, ուսումնասիրութիւնների կատարման, համապատասխան առաջնային ծրագրերի, ռազմավարութիւնների մշակման եւ իրականացման ուղղութեամբ: Ծրագրին կարող են դիմել սփիւռքահայ այն մասնագէտները, որոնք ունեն մագիստրոսի կամ աւելի բարձր աստիճան: Կարծում ենք, որ սա եւս մէկ թիրախային քայլ է, որպէսզի սփիւռքն իր մասնակցութիւնն ունենայ նոր Հայաստանի կերտման գործընթացին:
Հարցազրոյցը՝ «Ռամկավար Մամուլ»ի*
Կենսագրական տուեալներ
Մխիթար Իոսիֆի Հայրապետեան
Ծնած է 15 Մայիս, 1990-ին, Երեւան:
Կրթութիւն
2011-ին աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի արեւելագիտութեան բաժնի Թուրքիոյ բաժինը, 2013-ին՝ նոյն բաժնի մագիստրատուրան:
Աշխատանքային գործունէութիւն
2012-2013 թուականներուն եղած է ԵՊՀ արեւելագիտութեան բաժնի ուսանողական գիտական ընկերութեան եւ ուսանողական խորհուրդի անդամ:
2010-2017 թուականներուն եղած է հայաստանեան շարք մը թերթերու՝ Մերձաւոր Արեւելքի, մասնաւորապէս, Թուրքիոյ հարցերով փորձագէտ:
11.05.2018-14.01.2019 թուականներուն՝ ՀՀ սփիւռքի նախարար:
2011-ին հիմնադրած է «Երիտասարդ քաղաքական գործիչներու ասոցիացիա» կազմակերպութիւնը եւ մինչեւ 2015-ը եղած է կազմակերպութեան փոխնախագահ:
2016 թուականէն «Քաղաքացիական կրթութեան եւ երիտասարդութեան զարգացման կեդրոնի» հիմնադիր նախագահն է: «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցութեան հիմնադիր անդամ է: 2016-ին՝ քաղաքական խորհուրդի անդամ:
2019-ին՝ Երեւանի ճատրակի ֆետերացիայի նախագահ:
2018-ի դեկտեմբեր 9-ին ԱԺ պատգամաւոր ընտրուած է «Իմ քայլը» կուսակցութիւններու դաշինքի թիւ 1 ընտրատարածքի տարածքային ընտրական ցուցակով:
2019-ի յունուար 18-ին ընտրուած է ՀՀ ԱԺ գիտութեան, կրթութեան, մշակոյթի, սփիւռքի, երիտասարդութեան եւ սփորթի հարցերու մշտական յանձնաժողովի նախագահ:
*«Ռամկավար Մամուլ»ը (www.ramgavar.am) Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Կեդրոնական Վարչութեան պաշտօնական բանբերն է ու խօսափողը: «Ռամկավար Մամուլ»ի գլխաւոր նպատակներէն է Հայաստանի մէջ ընթացող զարգացումներու մասին ստոյգ եւ ճշգրիտ տեղեկութիւններ փոխանցել Սփիւռքի մեր ընթերցողներուն:
