Ալեքսանդր Սպենդիարեանի ծննդեան 150-ամեակին նուիրուած յուշադրամ թողարկուած է

2021-10-14
Image

ՀՀ կեդրոնական դրամատունը 2021 Հոկտեմբեր 13-ին շրջանառութեան մէջ դրաւ «Ալեքսանդր Սպենդիարեանի ծննդեան 150-ամեակ» արծաթէ յուշադրամը։ Այս մասին կը յայտնէ ՀՀ կեդրոնական դրամատունը:

Ալեքսանդր Սպենդիարեան (1871-1928 թթ.) հայ մեծանուն երաժշտահան է, խմբավար, մանկավարժ, երաժշտական-հասարակական գործիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1926 թ.):

1892-1894 թթ. ուսումնասիրած է քոմփոզիցիայի տեսութիւն Ն. Գլենովսքիի մօտ` Մոսկուայի մէջ, 1896-1900 թթ.` Ն. Ռիմսքի-Գորսաքովի մօտ` Փեթերզպուրկի մէջ: Ապրած է Ղրիմի մէջ, ծաւալած է խմբավարական եւ երաժշտահասարակական գործունէութիւն: իբրեւ երաժշտահան ձեւաւորուած է ռուսական եւ հայկական մշակոյթներու ազդեցութեամբ։

1924 թ-էն Սպենդիարեանը ապրած է Երեւանի մէջ: Այդ շրջանին ստեղծած է «Երեւանեան էտիւդները» եւ աւարտին հասցուցած է հայկական երաժշտական թատրոնի լաւագոյն ստեղծագործութիւններէն մէկը՝ «Ալմաստ» հերոսահայրենասիրական օփերան (ըստ Յ. Թումանեանի «Թմկաբերդի առումը» պոէմի, լիբրետոն` Ս. Պարնոկի):

Սպենդիարեանը մեծ դեր ունեցած է հայկական ազգային երաժշտահանութեան դպրոցի ձեւաւորման գործին մէջ՝ հարստացուցած է հայկական երաժշտութիւնը նոր թեմաներով, ընդարձակած ժանրերը, հիմք դրած հայկական ազգային սիմֆոնիզմին։ Անոր «Ղրիմի էսքիզները», «Երեք արմաւենի», «Երեւանեան էտիւդները» եւ այլ սիմֆոնիկ գործեր հայկական սիմֆոնիկ երաժշտութեան դասական նմուշներ են:

Երեւանի մէջ ստեղծուած է Սպենդիարեանի տուն-թանգարանը: Երաժշտահանի անունը կը կրեն Երեւանի օփերայի եւ պալէի ազգային ակադեմիական թատրոնը (1933 թ.) եւ թիւ 1 երաժշտական դպրոցը:

Դիմերես՝ Սպենդիարեանի յուշարձանը (քանդակագործներ` Ա. Սարգսեան, Ղ. Չուբարեան, ճարտարապետներ` Գ. Աղաբաբեան, Ֆ. Դարբինեան, 1953 թ.)` Օփերայի եւ պալէի թատրոնի շէնքի (ճարտարապետ` Ա. Թամանեան, 1932 թ.) ֆոնին, եւ պարուհի:

Դարձերես՝ Սպենդիարեանի դիմապատկերը, «Երեք արմաւենի» ստեղծագործութեան նոթաների էջեր, ջութակի, թանաքամանի եւ արմաւենիներու ոճաւորուած պատկերներ:

Էսքիզներու հեղինակ՝ Վարդան Վարդանեան:

Յուշադրամը հատուած է Լիթվիայի դրամահատարանին մէջ: