Արցախը անսասան վճռականութեամբ պիտի ձգտի հասնելու երկրի անկախութեան միջազգային ճանաչման. ԱՀ ԱԳՆ
Արցախի Արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտարարութիւն տարածած է
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան հռչակման 30-ամեակի կապակցութեամբ:
Յայտարարութեան մէջ ըսուած է.
«30 տարի առաջ՝ 1991 թ. սեպտեմբերի 2-ին, Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի եւ Շահումեանի շրջանի բոլոր մակարդակների պատգամաւորների համատեղ նիստը հռչակել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը՝ հիմք դնելով անկախ ժողովրդավարական պետութեան կերտմանը: Հանրապետութեան հռչակումը լիովին համապատասխանում էր միջազգային իրաւունքի նորմերին եւ այն ժամանակ գործող ԽՍՀՄ օրէնսդրութեանը, որոնք ինքնավար կազմաւորումներին եւ միասին բնակող ազգային փոքրամասնութիւններին իրենց ճակատագիրը եւ քաղաքական կարգավիճակը ինքնուրոյն որոշելու իրաւունք էին տրամադրում: 1991 թ. Դեկտեմբերի 10-ին անկախ պետութիւն ստեղծելու որոշումն ամրագրուել է համաժողովրդական հանրաքուէում Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղ) ժողովրդի ազատ կամարտայայտութեամբ:
Հանրապետութեան հռչակման մասին 1991 թ. Սեպտեմբերի 2-ի Հռչակագրի ընդունումը դարձել է արցախահայութեան ազգային-ազատագրական պայքարի առանցքային իրադարձութիւններից մէկը, որը հիմնուած էր ժողովրդի ինքնորոշման, պատմական արդարութեան վերականգնման եւ մէկ միասնական հայկական պետութեան մէջ վերամիաւորուելու ձգտման վրայ՝ նպատակ ունենալով ազատուել ֆիզիքական ոչնչացման մշտական սպառնալիքից:
Ատրպէյճանա-ղարաբաղեան հակամարտութիւնը ուժով եւ ուժի սպառնալիքի կիրառմամբ լուծելու, ահաբեկման, էթնիկ զտումների, կոտորածների եւ մարդու իրաւունքների զանգուածային խախտումների միջոցով արցախահայութեանը հայրենիքից զրկելու Ատրպէյճանի հետեւողական քաղաքականութեան պայմաններում անկախ պետութեան ստեղծումը ոչ միայն կարեւոր քաղաքական քայլ էր, այլեւ պատմական անհրաժեշտութիւն: 1990-ականների աշխարհաքաղաքական փոփոխութիւնները եւ տարածաշրջանային յարաճուն լարուածութիւնը հասարակութեան ինքնակազմակերպման եւ պետական ինստիտուտների (կառոյցներու) ստեղծման վճռական քայլեր էին պահանջում՝ անհրաժեշտ Ատրպէյճանի վերահաս զինուած ագրեսիան (յարձակումը) ետ մղելու եւ Արցախի ժողովրդի խաղաղ ապրելու եւ զարգանալու իրաւունքը երաշխաւորելու համար:
Անկախութեան օրուանից ի վեր Արցախի Հանրապետութիւնն անցել է բազմաթիւ փորձութիւնների, այդ թուում՝ կործանարար պատերազմների եւ ծանր կորուստների միջով: Այնուամենայնիւ, ո՛չ ահաբեկումն ու սպառնալիքները, ո՛չ շրջափակումը եւ կրկնուող ռազմական ագրեսիաները չեն կարողացել կոտրել Արցախի ժողովրդի կամքը եւ իր անկախութիւնն ու ինքնիշխանութիւնը պաշտպանելու, իր պետականութիւնն ամրապնդելու եւ զարգացնելու վճռականութիւնը:
Համոզուած ենք, որ Արցախում հայկական պետականութիւնը ազգային ինքնութեան, արժանապատուութեան պահպանման եւ անվտանգ ապագայ ապահովելու հիմնական երաշխաւորն է, ինչպէս նաեւ ժողովրդի՝ սեփական քաղաքական ճակատագիրն ինքնուրոյն որոշելու անքակտելի իրաւունքի իրացման միջոցը։
Այս յիշարժան օրը մենք յարգանքի եւ երախտագիտութեան տուրք ենք մատուցում նրանց, ովքեր պայքարել են Արցախի արժանապատուութեան, ազատութեան եւ անկախութեան համար, գլուխ ենք խոնարհում այդ սրբազան պայքարում իրենց կեանքը զոհաբերածների յիշատակի առջեւ. նրանց քաջութիւնն ու սխրանքը մշտապէս լինելու են հայրենիքին անձնուիրաբար ծառայելու եւ համազգային գործին նուիրուելու վառ օրինակ:
Հաւատարիմ մնալով ազգային-ազատագրական շարժման գաղափարներին, նպատակներին եւ սկզբունքներին՝ Արցախի Հանրապետութեան ժողովուրդն ու իշխանութիւնները անսասան վճռականութեամբ շարունակելու են ձգտել հասնելու երկրի անկախութեան միջազգային ճանաչմանը եւ տարածքային ամբողջականութեան վերականգնմանը, ինքնիշխան պետականութեան ամրապնդմանն ու զարգացմանը։
Կեցցէ´ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը։
Փա´ռք ու պատի´ւ Արցախի ազատութեան եւ անկախութեան բոլոր մարտիկներին»:
